कविता : यसपालीको दशैं र दिवंगत खुशीहरु

– गणेश खड्का

मनले रहरभरी अँगालेका
र सपनाभरी सँगालेका
खुशीका दस्तावेजहरु च्यापेर
एक मुट्ठी ‘दशैं’ सुख भोग्नका निम्ती
जीवनहरु एक साल मरिहत्ते गर्छन् ।
दशैं,वर्ष दिनपछी एकफेर
छेउमै आउँछ र भोका पेटहरुलाई हाउँगुजी देखाएर भाग्छ
एक पसार ‘दशैं’ खुशी हाँस्नका खातिर
मनहरु एक बर्खा झरी रुझ्छन्
फेरी दशैं नाङ्गा आङहरुमा काउकुती लाउँदै
खितिती… खितिती … हाँस्छ र तर्किन्छ ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
दशैं घडीको सूई झैं
एक फन्को मारेर पुन: पदार्पण गर्छ
एक अन्जुली ‘दशैं’ रौस मान्नका लागि
ज्यानहरु एक हिउँद ठिही कटाउँछन्
दशैं खाली शिरहरुमा रिनको भारी बोकाएर
संस्कृतिको तमासुक गरिदिन्छ
र सुईँकुच्चा ठोक्छ एक वर्षको बाटोमा ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
यसपालिको दशैं,
पूर्वसन्ध्या भूईंचालोले खर्लप्पै निलेपछी
अधिकतम रेक्टरस्केल भन्दा बढी धड्किन्छन् मुटुहरु
घर लिपपोत गर्ने र बाटाघाटा सिंगार्ने उमङ्गहरु
दशैं आउनुपूर्व नै शोकाकुल छन्
लामाटारले आफ्नो पिठ्युँमा बिमान जाक्दा
दुर्घटनामा दिबंगत आफन्त मनहरुको क्षतीमा ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
दशैंको छेकमा,
निमुखा रहरहरु स्वर्गिय हुँदाछन् छरपस्ट
रेगिस्तान र मुग्लानमा दिबंगत खुशीहरु
मलाया र लाहुरमा पुगेर भक्कानिन्छन्
अभावको ढाड सेक्दै बाध्यताका खकन तोक्माहरु
धराने नून-तेलसँगै अक्करको भिरमा ठोकिएर दुख्छन्
भोकमारी,अनिकाल र महङ्गीले आक्रान्त कहर दशैं
थुप्रै रुकुम-रोल्पाहरुमा
क्वाँ … क्वाँ… डाको छोड्छ ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
यहाँनेर,
संस्कृतिको शंखघोष उराल्दै दशैं भित्रिदै गर्दा
राष्ट्रिय पोशाकले साहादत प्राप्त गरेकोछ
दौरा सुरुवालको बियोगमा
बिधुवा सारी चोलोको दशैं
फुङ्ग उडेकोछ उजाडिएको बस्ती जस्तो
ना’emले यसपाली
मिनिस्कर्टमा ठाँटिएर
हजुरबासँग दशैं को टिका जमरा थाप्लान्
नातीहरुले आशिर्वादमा
धोती बेर्ने हुन् कि टाइ सूट भिर्ने हुन् ?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
यसपालीको दशैंमा,
महिना नाघीसकेर पनि पैदा हुन नसकेका
जुम्ल्याहा शान्ती र संबिधान
कतै गर्भमै तुहिने पो हुन् कि भन्ने भय पाल्दै
डिले डेलिभरिको प्रसव पिडामा
देश छटपटाइरहेको बेला
साम्प्रदायिकता र बिखण्डनकारी धन्धुकारीहरुले
सद्भाव र भाईचाराको स्तम्भ भात्काउँदै गर्दा
उत्साह र उमङ्गका चङ्गाहरु उड्लान्-नउड्लान् ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
यद्द्यपी,
संस्कृति फगत भतुवालाई बिगौती हुँनुहुदैन
समानता र सकरात्मकताको आँगनमा
मालश्री र मंगल धून गुन्जिनुपर्छ
टिका जमरा मौलाएर परम्परा धान्नुपर्छ
दशैं खसी ले होइन,खुशी ले मान्नुपर्छ
आडम्बरमा होइन,’दशैं’ मनमा आउनुपर्छ ।
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
दशैं को मुखमा,
भवितब्यमा परेका
समस्त / ज्ञात-अज्ञात
स्वर्गिय रहरहरु र दिबंगत खुशीहरुले
चीर शान्ती प्राप्त गरुन् परलोकमा
जिवित आत्मा / सपना / बिपनाहरुले
दिगो शान्ती भोग्न पाउन् इहलोकमा
र सधैं सधैं मान्न पाउन्
संस्कृतिको अग्लो धरोहर
सबैको साझा दशैं ।